Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy triển khai nhanh các dự án đường cao tốc vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Giáo dục và Đời sống – Chiều 8/7, tại thành phố Cần Thơ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các dự án đường cao tốc và triển khai vốn ODA vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đồng chủ trì Hội nghị; lãnh đạo một bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo 13 tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long dự Hội nghị.

Phát biểu ý kiến định hướng Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nếu chúng ta làm tốt công tác phát triển hạ tầng giao thông thì sẽ tạo không gian mới, tạo sự tăng trưởng mới, giải quyết nút thắt về hạ tầng giao thông.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng biểu dương tinh thần sáng tạo của lãnh đạo các tỉnh trong vùng đồng bằng sông Cửu Long, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Giao thông vận tải… trong việc xử lý các vấn đề phát sinh, tìm nguồn vốn… cho các dự án.

Về vốn ODA, Thủ tướng nêu rõ, vốn này luôn bị tắc, “ì ạch”, trong khi xã hội rất cần vốn. Theo Thủ tướng, việc gỡ khó trước hết phải là các văn bản của Chính phủ, thông tư của các bộ, ngành; chúng ta phải nỗ lực tìm mọi cách gỡ khó; phải thẳng thắn xem tại sao lại vướng, vướng ở đâu.

Thủ tướng mong các địa phương hiến kế để giải tỏa nhanh vốn ODA đi vào giải ngân. Nếu không tập trung, quyết liệt, mạnh dạn giải quyết thì sẽ lãng phí nguồn lực trong khi nhân dân rất mong đợi, rất cần hạ tầng.

Thủ tướng nhấn mạnh, Hội nghị này cần tập trung thảo luận 2 vấn đề, một là thúc đẩy nhanh đường cao tốc, hai là giải tỏa vấn đề ODA ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Chúng ta tiếp tục nghiên cứu dự án đường sắt tốc độ cao từ bắc chí nam, lấy Thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ làm điểm đột phá; đó còn là hệ thống đường thủy nội địa ra cảng Cái Cui: cảng thì có nhưng đường vào thì ách tắc; phải tháo gỡ sớm vấn đề này, kêu gọi hợp tác công tư để nạo vét luồng Định An.

Theo Thủ tướng, nông nghiệp có vai trò quan trọng, là trụ đỡ, giải quyết đời sống cho nông dân; ngoài ra chúng ta cần giảm chi phí logistics. Khi có quy hoạch thì phải thúc đẩy triển khai đầu tư hoàn chỉnh hệ thống đường thủy nội địa, phải nghiên cứu chọn điểm đột phá để làm. Chúng ta phải tận dụng lợi thế đường thủy ở khu vực này để phát triển nhanh. Vấn đề nguồn nhân lực, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo… cũng rất cần nhưng hiện nay, cần phải phát triển các sản phẩm xanh, sạch thì mới có thể xuất khẩu. Chúng ta phải chủ động tiến công, tự lực, tự cường, không trông chờ, ỷ lại, không sợ sai, sợ trách nhiệm mà phải vì dân, vì nước để nỗ lực làm.

* Theo Bộ Giao thông vận tải, hiện nay, khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai đầu tư xây dựng 8 dự án đường cao tốc với tổng chiều dài 463km, tổng mức đầu tư khoảng 94.400 tỷ đồng, đến năm 2026 sẽ cơ bản hoàn thành đưa vào khai thác.

Về các khó khăn, Bộ Giao thông vận tải cho biết, toàn bộ các dự án khu vực đồng bằng sông Cửu Long đi qua khu vực địa chất yếu, việc xử lý lún nền đường mất nhiều thời gian, vì vậy, tiến độ các dự án phụ thuộc rất lớn vào tiến độ bàn giao mặt bằng và nguồn vật liệu cát đắp. Đến nay, phần mặt bằng đã được bàn giao, cơ bản đáp ứng triển khai thi công, tuy nhiên, đối với phần mặt bằng còn lại là các khu vực đất ở, các công trình hạ tầng kỹ thuật thường là khâu khó khăn và mất nhiều thời gian, nếu không quyết liệt và bàn giao sớm sẽ ảnh hưởng đến tiến độ thi công và hoàn thành dự án.

Đối với nguồn vật liệu cát đắp, đến nay, các dự án đã cơ bản xác định được nguồn cung, nếu không sớm hoàn thành các thủ tục để cung ứng đủ khối lượng cát theo kế hoạch thi công sẽ ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành các dự án. Riêng Dự án cao tốc bắc-nam phía đông đoạn Cần Thơ-Cà Mau, hiện mới có tỉnh Đồng Tháp xác định đủ nguồn cung để cấp cho dự án (tổng cộng 7 triệu m³); các tỉnh An Giang, Vĩnh Long chưa xác định đủ nguồn cho dự án (tỉnh An Giang còn 5,9 triệu m³, trong đó năm 2023 là 2,2 triệu m³, năm 2024 là 3,7 triệu m³; tỉnh Vĩnh Long còn lại 3,2 triệu m³, trong đó năm 2023 là 2,5 triệu m³, năm 2024 là 0,7 triệu m³).

Để giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là việc đáp ứng kịp thời nhu cầu vật liệu cát đắp để hoàn thành công tác đắp nền đường trước tháng 6/2024 (dự án Cần Thơ-Cà Mau), trước tháng 12/2024 (dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng) và sớm hoàn thành các thủ tục đầu tư một số dự án như đã nêu trên, Bộ kiến nghị một số nội dung sau:

Đối với Dự án cao tốc An Hữu-Cao Lãnh, đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang phối hợp chặt chẽ với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc cân đối nguồn vốn bổ sung để khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư đối với Dự án cao tốc Cao Lãnh-An Hữu trong tháng 7/2023.

Đối với Dự án cao tốc Mỹ An-Cao Lãnh, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo Chủ đầu tư hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi theo ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sẽ trình Thủ tướng Chính phủ vào ngày 12/7/2023. Đề nghị Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư trong tháng 7/2023.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tập trung giải quyết dứt điểm các vướng mắc để bàn giao phần mặt bằng cho dự án cao tốc đoạn Cần Thơ-Cà Mau trong tháng 7/2023 và bàn giao toàn bộ mặt bằng của dự án Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng trước ngày 31/12/2023.

Ủy ban nhân dân các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long quyết liệt chỉ đạo các sở, ngành, đặc biệt Sở Tài nguyên và Môi trường, căn cứ các hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường để thực hiện thủ tục giao mỏ cho các nhà thầu khai thác, không phát sinh thủ tục hành chính làm ảnh hưởng tiến độ thực hiện…