Giáo dục và Đời sống – Từ những kết quả đã đạt được và cả những vấn đề còn tồn tại sau 15 năm thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô, Hà Nội xác định đổi mới tư duy để xây dựng và phát triển Hà Nội trở thành Thủ đô “Xanh – Văn hiến – Thông minh – Hiện đại”.
Hà Nội phát triển đồng bộ, hiện đại kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn
Theo UBND thành phố Hà Nội, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 của Quốc hội về điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội và một số tỉnh có liên quan, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhất là đại dịch COVID-19, song được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp tích cực của các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và các địa phương trong cả nước, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân Thủ đô đã phát huy truyền thống đoàn kết, thống nhất, nỗ lực phấn đấu, vận dụng sáng tạo, tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt, có hiệu quả Nghị quyết số 15/2008/NQ-QH12 của Quốc hội.
Hà Nội cũng nghiêm túc rút kinh nghiệm, thực hiện các giải pháp đồng bộ để phát huy ưu điểm, kịp thời khắc phục được những hạn chế, khuyết điểm và đã đạt được những kết quả khá toàn diện, đóng góp tích cực vào thành tựu chung của đất nước.
Sau 15 năm mở rộng địa giới hành chính, kinh tế duy trì tăng trưởng khá; đảm bảo các cân đối lớn ngay cả khi dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; mô hình tăng trưởng chuyển dần về chiều sâu; chất lượng tăng trưởng, năng lực cạnh tranh được cải thiện, hiệu quả đầu tư tăng lên. Môi trường đầu tư, kinh doanh được cải thiện; khu vực kinh tế tư nhân tiếp tục phát triển mạnh. Xây dựng nông thôn đạt kết quả nổi bật, dẫn đầu cả nước về số xã đạt nông thôn mới; 100% số xã đã đạt chuẩn nông thôn mới.
Diện mạo Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp hơn; khang trang, văn minh, hiện đại hơn. Hạ tầng kinh tế – xã hội được quan tâm đầu tư, một số công trình, dự án quy mô lớn, hiện đại được hoàn thành và khởi công. Xử lý rác thải, nước thải, ô nhiễm ao, hồ… từng bước được cải thiện. Công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý đất đai, quản lý đô thị, trật tự, an toàn giao thông, trật tự, kỷ cương xã hội được tăng cường. Nếp sống văn minh đô thị có chuyển biến tích cực.
Sự nghiệp văn hóa, xã hội; giáo dục và đào tạo; y tế; khoa học và công nghệ tiếp tục phát triển, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Chăm lo cho con người và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh có chuyển biến; các giá trị văn hóa truyền thống ngàn năm văn hiến được gìn giữ và phát huy. Tiếp tục dẫn đầu cả nước nhiều chỉ tiêu về văn hóa, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, nhất là thể thao thành tích cao. Chất lượng chăm sóc sức khỏe Nhân dân được cải thiện, an sinh xã hội được đảm bảo; phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của người dân được nâng lên; huy động cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân, các tổ chức, doanh nhân, doanh nghiệp cùng chung tay đảm bảo an sinh xã hội trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19.
Chính trị – xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được củng cố; trật tự, an toàn xã hội có chuyển biến tốt hơn; quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế được mở rộng, tạo dấu ấn quan trọng; phối hợp với các cơ quan Trung ương, hợp tác, liên kết với các tỉnh, thành phố trong nước được đẩy mạnh.
Các khâu đột phá về cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư có những chuyển biến rõ nét; đột phá về phát triển đồng bộ, hiện đại kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đạt kết quả tích cực.
Thách thức đặt ra trong thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển Thủ đô
Bên cạnh những kết quả kể trên, TP. Hà Nội cũng nhìn nhận một số vấn đề khó khăn thách thức trong phát triển kinh tế xã hội Thủ đô.
Theo UBND thành phố Hà Nội, kinh tế duy trì tăng trưởng khá, chống chịu tốt trước những tác động từ bên ngoài, nhất là đại dịch COVID-19 trong năm 2020 và 2021, tuy nhiên chưa hoàn thành mục tiêu đề ra các nhiệm kỳ 2011-2015 và 2016-2020. Các thị trường nguồn lực đầu vào cho phát triển Thủ đô chưa đồng bộ, Thành phố chưa đáp ứng yêu cầu tiên phong, đi đầu trong đổi mới kinh tế.
Ngân sách của Thủ đô mặc dù có nguồn thu lớn nhưng chỉ đáp ứng một phần nhu cầu đầu tư phát triển trong thời gian qua và những năm tới. Kinh tế tri thức và kinh tế đô thị phát triển còn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô; nhiều dự án lớn có từ trước thời điểm mở rộng địa giới hành chính Thủ đô chậm được triển khai, còn vướng mắc và khó giải quyết. Tăng trưởng kinh tế chưa thực sự ổn định, bền vững; chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nội ngành còn chậm so với yêu cầu. Xây dựng hạ tầng kinh tế (các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, trung tâm thương mại, chợ, khu du lịch, trung tâm logistics…) chưa đáp ứng yêu cầu phát triển.
Hiệu quả sản xuất nông nghiệp nói chung còn thấp, quy mô nhỏ, năng suất, chất lượng, giá trị chưa cao; cơ cấu sản xuất còn chưa bền vững, chưa phù hợp với đặc điểm tự nhiên và điều kiện phát triển tại một đô thị đặc biệt. Công tác xây dựng nông thôn mới bước đầu đạt được kết quả tích cực, tuy nhiên các tiêu chí đạt còn chưa bền vững; điều kiện sống ở khu vực nông thôn còn có khoảng cách với thành thị. Thu nhập và đời sống của nông dân tuy đã được cải thiện nhưng nhìn chung còn thấp.
Quá trình triển khai công tác sắp xếp, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp của Thành phố gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến không đủ điều kiện triển khai, không đảm bảo mục tiêu đã đề ra… Kinh tế hợp tác, hợp tác xã có quy mô còn nhỏ (76,6% vốn dưới 5 tỷ đồng). Sự liên kết, hợp tác giữa các HTX còn yếu; mô hình liên hiệp HTX hiệu quả chưa cao. Năng lực tiếp thu tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất của nhiều HTX còn hạn chế.
Thu hút đầu tư nước ngoài chưa tương xứng với tiềm năng của Thủ đô. Chưa có nhiều các dự án đầu tư FDI trong các ngành có hàm lượng khoa học, kỹ thuật và công nghệ cao. Mức độ chuyển giao công nghệ còn chậm. Việc liên kết giữa khu vực doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước chưa hiệu quả. Doanh nghiệp FDI đầu tư vào ngành nông nghiệp còn chiếm tỷ lệ thấp. Hầu hết vốn FDI đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, chế biến và chế tạo.
Môi trường đầu tư, kinh doanh, năng lực cạnh tranh (PCI), thủ tục hành chính và dịch vụ công cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tuy có cải thiện nhưng chưa tạo ra sự vượt trội so với nhiều tỉnh, thành khác trong cả nước; vẫn còn những rào cản như: Chỉ số gia nhập thị trường, Tiếp cận đất đai… Chỉ số PCI xu hướng giảm và ở vị trí thấp.
Các lĩnh vực quy hoạch, xây dựng, quản lý quy hoạch, đô thị, trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường; văn hóa, xã hội, giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ; Về quốc phòng, an ninh, hợp tác phát triển và hội nhập quốc tế cũng còn có những khó khăn nhất định.
