Giáo dục và Đời sống – Ít có nhiệm kỳ nào mà mới nửa nhiệm kỳ, Trung ương đã họp đến 4 kỳ đột xuất. Những kỳ họp đột xuất này chủ yếu để xử lý vấn đề về cán bộ cho kịp thời, với tinh thần “kịp thời thay thế những cán bộ phẩm chất năng lực, uy tín giảm sút để bố trí người khác phù hợp hơn, tốt hơn”.
Một trong những nội dung quan trọng của Hội nghị giữa nhiệm kỳ Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII là Trung ương lấy phiếu tín nhiệm đối với các ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư theo Quy định 96 của Đảng (Quy định số 96-QĐ/TW ngày 2/2/2023).
Điểm đáng chú ý của việc lấy phiếu tín nhiệm lần này so với nhiệm kỳ khóa XI và khóa XII, đó là kết quả phiếu tín nhiệm không chỉ có ý nghĩa tham khảo mà theo Quy định 96 của Bộ Chính trị, kết quả lấy phiếu tín nhiệm được sử dụng để đánh giá cán bộ, làm cơ sở cho công tác quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, miễn nhiệm và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ.
Cần phải làm gì để việc lấy phiếu tín nhiệm đạt được kết quả thực chất, thực sự là căn cứ quan trọng để bố trí cán bộ cho nhiệm kỳ tới? Phóng viên VOV phỏng vấn ông Nguyễn Đức Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Cơ sở Đảng, Ban Tổ chức Trung ương về nội dung này.
PV: Việc lấy phiếu tín nhiệm theo Quy định 96 có ý nghĩa thực tiễn ra sao, thưa ông?
Ông Nguyễn Đức Hà: Kết quả lấy phiếu tín nhiệm không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá cán bộ mà quan trọng nhất là để cán bộ xem mức độ tín nhiệm của mình như thế nào, cao hay thấp, để thấy mình hiện nay đã tốt chưa, còn hạn chế khuyết điểm nào không.
Ví dụ, cán bộ được phiếu tín nhiệm cao thì thấy mình đã có cố gắng, có tiến bộ, thấy mình đã bỏ rất nhiều công sức cho công việc; nếu cán bộ tín nhiệm chưa được cao thì bản thân đồng chí đó biết mình vẫn còn khuyết điểm này, hạn chế kia và còn phải cố gắng nhiều hơn nữa.
Cho nên, mục đích chính của việc lấy phiếu tín nhiệm là để mỗi cán bộ tự nhìn lại bản thân mình, qua đó “tự soi”, “tự sửa”. Và cũng thông qua kết quả lấy phiếu tín nhiệm để cấp có thẩm quyền đánh giá cán bộ khách quan hơn, chính xác hơn và cuối cùng để chọn đúng người có phẩm chất, năng lực và bố trí đúng vào các công việc phù hợp với năng lực, sở trường của họ.
PV: Điểm đột phá quan trọng của Quy định 96 là thông qua bỏ phiếu tín nhiệm để đánh giá cán bộ, nếu không đạt được yêu cầu tín nhiệm cần thiết sẽ miễn nhiệm. Ông nghĩ sao về điểm đột phá đáng chú ý này?
Ông Nguyễn Đức Hà: Kết quả lấy phiếu tín nhiệm không chỉ là một kênh tham khảo, một căn cứ để xem xét nữa. Lần này, Quy định 96 của Bộ Chính trị nêu rất rõ, trường hợp có trên 50% nhưng dưới 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp thì đủ cơ sở, căn cứ cho từ chức. Những trường hợp có từ 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp trở lên thì xem xét miễn nhiệm mà không chờ đến hết nhiệm kỳ, hết thời hạn bổ nhiệm.
Ở đây có mặt tích cực là để khuyến khích những cán bộ khi thấy năng lực hạn chế, phiếu tín nhiệm ở mức thấp thì nên từ chức. Như vậy, khuyến khích cán bộ từ chức một cách nhẹ nhàng. Chính Đảng ta cũng đang khuyến khích, nếu cán bộ thấy năng lực hạn chế, tín nhiệm ở mức thấp và uy tín giảm sút rồi thì nên từ chức để giành cơ hội cho người khác đảm nhiệm công việc.
PV: Tiêu chí về sự gương mẫu, trách nhiệm nêu gương của cán bộ là rất quan trọng để xem xét khi lấy phiếu tín nhiệm. Tiêu chí này có ý nghĩa như thế nào khi vừa qua chúng ta xử lý kỷ luật một số cán bộ, đảng viên mà vợ, con có liên quan đến những vi phạm, thưa ông?
Ông Nguyễn Đức Hà: Quy định 262 trước đây, Bộ Chính trị đã nói đến việc ngoài bản thân, thì gia đình cũng phải gương mẫu. Lần này, trong Quy định 96, Bộ Chính trị nói cụ thể, nhấn mạnh hơn, vì thực tiễn vừa qua cũng có những cán bộ mặc dù bản thân rất tốt nhưng bị ảnh hưởng bởi vợ, con, người thân trong gia đình có chuyện nọ, chuyện kia mà làm giảm uy tín của cán bộ đó.
Chính vì vậy, ngoài việc đánh giá về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, về ý thức tổ chức kỷ luật, năng lực hay kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, lần này Bộ Chính trị cũng nhấn mạnh vấn đề trách nhiệm nêu gương của bản thân từng cán bộ.
Chưa bao giờ vấn đề nêu gương được Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhấn mạnh như trong thời gian vừa qua, cho nên, 3 cơ quan lãnh đạo cao nhất của Trung ương đều ban hành quy định về trách nhiệm nêu gương.
Ban Bí thư khóa XI ban hành quy định 101- QĐ/TW, Bộ Chính trị khóa XII ban hành quy định 55 – QĐ/TW về trách nhiệm nêu gương, Ban Chấp hành Trung ương cũng ban hành Quy định số 08 – QĐi/TW về trách nhiệm nêu gương.
Chính vì thế, lần này nhấn mạnh cả vấn đề gương mẫu của bản thân trong gia đình, tề gia trị quốc bình thiên hạ. Nếu người thân không gương mẫu, lợi dụng vị trí, chức trách của mình để trục lợi thì sẽ dẫn đến hậu quả rất xấu như chúng ta đã thấy trong thực tiễn.
